Forma wypowiedzenia
Otrzymałem wypowiedzenie przez WhatsApp. Czy jest skuteczne?
Wypowiedzenie umowy o pracę wymaga dochowania formy pisemnej, tzn. kartki papieru z oświadczeniem pracodawcy oraz oryginalnym podpisem. Wypowiedzenie w innej formie, przykładowo ustnie, telefonicznie, przez e-mail czy WhatsApp jest nieskuteczne. Uwaga: Także nieskuteczne wypowiedzenie trzeba zaskarżyć do sądu pracy, bo w innym przypadku stanie się prawomocne.
Pracodawca wrzucił mi list z wypowiedzeniem do skrzynki pocztowej. Czy muszę jakoś zareagować?
Wypowiedzenie wymaga skutecznego doręczenia. Prawo niemieckie dopuszcza doręczenie przez wrzucenie do skrzynki pocztowej. Jeżeli ta okoliczność będzie w procesie sporna, pracodawca może powołać doręczyciela na świadka. Trzeba zaskarżyć takie wypowiedzenie w terminie trzech tygodni licząc od daty wrzucenia do skrzynki, w innym przypadku stanie się prawomocne.
Pracodawca chciał mi wręczyć kartkę z wypowiedzenie do ręki. Odmówiłem. Co teraz?
W przypadku świadomej odmowy przyjęcia uważa się, że doszło do fikcyjnego doręczenia. Termin trzech tygodni na zaskarżenie rozpoczyna bieg od daty odmowy przyjęcia. Odmowa przyjęcia dokumentu nic nie daje, utrudnia jedynie obronę przed wypowiedzeniem (bo nie znamy jego dokładnej treści).
Okres wypowiedzenia
Jestem od pięciu lat zatrudniona w niemieckiej firmie. Jakiego okresu wypowiedzenia musi dochować pracodawca?
Minimalne okresy wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę reguluje § 622 niemieckiego kodeksu cywilnego (BGB). Przez pierwsze 2 lata stosunku pracy okres wypowiedzenia wynosi 4 tygodnie do 15 względnie ostatniego dnia miesiąca. Potem te okresy się stopniowo wydłużają. Okres wypowiedzenia umowy po 5 latach zatrudnienia wynosi 2 miesiące do końca miesiąca kalendarzowego. Jeżeli otrzyma Pani wypowiedzenie przykładowo 10 maja, umowa wygasa z końcem lipca.
Chcę jako pracownik rozwiązać umowę o pracę. Pracuję w tej firmie od 5 lat. Jaki jest okres wypowiedzenia?
Pracownika obowiązuje zasadniczo zawsze krótki 4-tygodniowy okres wypowiedzenia, bez względu na staż pracy. Umowa o prace może jednak zawierać zapis zrównujący okresy wypowiedzenia pracodawcy i pracownika. Jeżeli umowa zawiera taki zapis, pracownik z 5-letnim stażem pracy musi również dochować 2-miesięcznego okresu wypowiedzenia.
Czy obowiązują jakieś szczególne przepisy dla pracowników tymczasowych?
Jeżeli umowa o pracę podlega po układ zbiorowy dla pracy tymczasowej, przykładowo iGZ/DGB, okresy wypowiedzenia na początku stosunku pracy mogą być krótsze. Pierwsze sześć miesięcy stosunku pracy uważa się za okres próbny. Przez pierwsze cztery tygodnie okresu próbnego umowa o pracę może zostać rozwiązana z dochowaniem 2-dniowego okresu wypowiedzenia. Od piątego tygodnia do upływu drugiego miesiąca okres wypowiedzenia wynosi 1 tydzień, od trzeciego miesiąca do szóstego miesiąca stosunku pracy 2 tygodnie. Od siódmego miesiąca stosunku pracy obowiązują ustawowe okresy wypowiedzenia.
Wypowiedzenie bez dochowania okresu wypowiedzenia
Nie stawiłam się w pracy bez uzasadnienia. Czy pracodawca może wypowiedzieć umowę z natychmiastowym skutkiem bez dochowania okresu wypowiedzenia?
Każda umowa może zostać rozwiązana z ważnej przyczyny bez dochowania okresu wypowiedzenia. Ważna przyczyna to taka, która – biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności konkretnego przypadku oraz po rozważeniu interesów obu stron – sprawia, że nie można wymagać od wypowiadającej strony kontynuowania stosunku umownego aż do uzgodnionego zakończenia lub do upływu okresu wypowiedzenia. Jednorazowe niestawienie się w pracy zasadniczo nie wystarczy, pracodawca powinien w pierwszej kolejności upomnieć pracownika (Abmahnung), dopiero przy powtórnym niestawienie się, będzie mógł rozwiązać umowę bez dochowania okresu.
W jakich sytuacjach pracodawca może natychmiast wypowiedzieć umowę bez konieczności wcześniejszego upomnienia?
Jest to możliwe jedynie w przypadku najcięższych naruszeń obowiązków pracowniczych, przykładowo
- pracownik obsługujący niebezpieczne maszyny jest pod wpływem alkoholu
- pracownik dopuszcza się kradzieży lub rękoczynów wobec pracodawcy.
Szczególne okoliczności wypowiedzenia
Czy choroba chroni przed wypowiedzeniem?
Nie. Można wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi na zwolnieniu lekarskim.
Czy ciąża chroni przez wypowiedzeniem?
Tak. Nie wolno wypowiedzieć umowę o prace ciężarnej. Trzeba jednak zaskarżyć takie wypowiedzenie do sądu pracy, w innym przypadku stanie się prawomocne.
Zakres obowiązywania ustawy o ochronie zatrudnienia (Kündigungsschutzgesetz)
Czy pracodawca musie mieć jakąś przyczynę, aby rozwiązać moją umowę (z dochowaniem okresu wypowiedzenia)?
Jeżeli pracownik jest zatrudniony od 6 miesięcy i pracodawca zatrudnia stale więcej niż 10 pracowników, dany stosunek pracy jest chroniony przepisami Kündigungsschutzgesetz. Wypowiedzenie umowy wymaga uzasadnienia. Mogą to być przyczyny leżące
- w osobie pracownika (personenbedingte Kündigung)
- w jego zachowaniu (verhaltensbedingt Kündigung)
- związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa (betriebsbedingte Kündigung).
Jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej albo pracodawca zatrudnia 10 lub mniej pracowników, wypowiedzenie umowy z dochowaniem okresu wypowiedzenia nie wymaga żadnego uzasadnienia.
Czy długotrwała choroba może uzasadniać wypowiedzenie umowy?
Długotrwała choroba może stanowić przyczynę rozwiązania umową leżącą w osobie pracownika (personenbedingte Kündigung). Miarodajna będzie prognoza na przyszłość. Czy pracownik w rozsądnym okresie wróci znowu do zdrowia i będzie w stanie ponownie świadczyć pracę? Jeżeli rodzaj schorzenia wyklucza powrót do pracy, pracodawca może zawsze wypowiedzieć umowę.
Pracodawca ma mniej zleceń i redukuje etaty. Czy może mnie zwolnić?
Redukcja etatów w odpowiedzi na pogorszenie sytuacji firmy to typowy przypadek wypowiedzenia związanego z prowadzeniem przedsiębiorstwa (betriebsbedingte Kündigung). Pracodawca ma taką możliwość, musi jednak dokonać wyboru socjalnego, tzn. w pierwszej kolejności zwolnić pracowników najmniej wartych ochrony. Okoliczności, które należy uwzględnić przy wyborze pracowników podlegających redukcji etatów, to staż pracy, wiek pracownika, ilość osób na utrzymaniu oraz ewentualne upośledzenie.
Odprawa
Czy pracodawca musi zapłacić mi odprawę?
Ustawowo nie przysługuje żadna odprawa. Obowiązek zapłaty odprawy może wyjątkowo wynikać z umowy o prace, regulaminu pracy albo układu zbiorowego. W ramach procesu sądowego strony jednak często zawierają ugodę, w ramach której pracownik rezygnuje z zatrudnia w zamian za odprawę.
Ile może wynosić taka odprawa w ramach ugody?
Standardowo stawka to połowa miesięcznego wynagrodzenia brutto za każdy rok stażu pracy.
Ochrona prawna przed wypowiedzeniem umowy
Ile mam czasu na zaskarżenie wypowiedzenia umowy o pracę?
W przypadku wypowiedzenia na piśmie termin wynosi 3 tygodnie licząc o daty otrzymania pisma. W przypadku wypowiedzenia w innej formie przykładowo ustnie, telefonicznie, przez e-mail czy WhatsApp, termin wynosi 6 tygodni. W przypadku niedochowania tych terminów wypowiedzenia staję się prawomocne, nawet jeżeli było niezgodne z prawem.
Otrzymałem wypowiedzenie 10.06.2025. Kiedy pozew musi wpłynąć do sądu?
10.06.2025 to wtorek, pozew musi wpłynąć do sądu najpóźniej do godziny 24:00 w dniu 01.07.2025, tj. we wtorek trzy tygodnie później. Uwaga: Nadanie listu nie wystarczy. Pozew musi w ten dzień znaleźć się faktycznie w skrzynce pocztowej sądu.
Do jakiego sądu kierować pozew?
Właściwy jest sąd pracy (Arbeitsgericht) w miejscu, w którym pracownik stale świadczył pracę, względnie w którym pracodawca ma swoją siedzibę lub oddział. Miejsce zamieszkania pracownika nie ma znaczenia.
Koszty zastępstwa adwokackiego
Ile kosztuje adwokat w sprawie o unieważnienie wypowiedzenia umowy o pracę?
Opłaty adwokackie są uzależnione od wartości sporu i nie mogą być niższe niż stawki przewidziane w ustawie o wynagrodzeniu adwokatów (Rechtsanwaltsvergütungsgesetz). Wartość sporu takiego wniosku do sądu to 3 średnie miesięczne wynagrodzenia brutto pracownika.
Przykładowe koszty zastępstwa przy średnim miesięcznym wynagrodzeniu 2.500 EUR w oparciu o stawki minimalne:
| Streitwert: 7.500,00 EUR | |
| 1,3- Verfahrensgebühr gem. Nr. 3100 VV RVG | 692,90 € |
| 1,2-Termingebühr gem. Nr. 3104 VV RVG | 639,60 € |
| Post- und Telekommunikationspauschale gem. Nr. 7002 VV RVG | 20,00 € |
| Zwischensumme | 1 352,50 € |
| 19% Mehrwertsteuer | 256,98 € |
| zu bezahlen | 1 609,48 € |
Czy przysługuje zwrot kosztów w przypadku wygranej?
Przed sądem pracy w pierwszej instancji nie przysługuje zwrot kosztów. Każda ze stron zawsze ponosi swoje własne koszty, nie ma znaczenia, kto wygrywa a kto przegrywa. Szczególnie w postępowaniach z zakresu prawa pracy warto być dlatego ubezpieczonym od kosztów ochrony prawnej (Rechtsschutzversicherung).